Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nde sağlık ve güvenlik planı; “Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin, organizasyon yapısının, çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonunun sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan plan” olarak tanımlanmaktadır.
Sağlık ve Güvenlik Planı Ne Zaman Hazırlanmalıdır?
Sağlık ve Güvenlik Planları her yapı işine özel olarak hazırlanmalıdır. Sağlık ve Güvenlik Planı, yapı işine başlamadan önce projenin hazırlık aşamasında hazırlanır, yapılan işteki ilerlemeler ve meydana gelen değişiklikler dikkate alınarak zaman içerisinde gerekli güncellemeleri yapılır.
Sağlık ve Güvenlik Planını Kim Hazırlar?
Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği 8. maddesine göre Sağlık ve Güvenlik Planı işveren veya proje sorumlusu tarafından, yapı işine başlamadan önce projenin hazırlık aşamasında hazırlanır veya hazırlanması sağlanır.
Sağlık ve Güvenlik Planı İçeriği Nasıl Olmalıdır?
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayımlanan “Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Planı Rehberi” uyarınca Sağlık ve Güvenlik Planı aşağıdaki hususları içermelidir:
1. Yönetimin taahhütü
Proje yönetiminin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili alacağı tedbirleri taahhüt ettiği gösteren bir beyan bu bölümde yer almalıdır.
2. Proje bilgileri
Proje adı, işin sahibi/ihale makamı, yapı sahasının adresi, proje tanımı ve kapsamı, proje başlangıç ve bitiş tarihleri, işveren, alt işveren ve kendi nam ve hesabına çalışanlar ile ilgili bilgiler bu alanda belirtilmelidir. Ayrıca karşılaşılabilecek riskler ile alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi süreçlerinde fayda sağlaması amacıyla inşaat öncesi bilgiler (arazi koşulları, çevredeki yerleşim, mevcut elektrik, su, ısıtma, doğal gaz, kanalizasyon vb yer altı ve yer üstü hatları), mimari proje ve vaziyet planları da bu bölümde belirtilmelidir.
3. Sağlık ve güvenlik organizasyonu
Bu bölümde işveren, alt işveren, kendi nam ve hesabına çalışanlar, proje sorumlusu, sağlık ve güvenlik koordinatörü (hazırlık ve uygulama aşaması), iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, çalışan temsilcileri ve diğer çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili görev ve sorumlulukları ile iletişim bilgileri yer almaktadır. Ayrıca bu başlık altında iş sağlığı ve güvenliği organizasyon yapılanması da şematik olarak gösterilmelidir.
4. İşlerin yönetimi
Proje süresince gerçekleştirilecek işler ana başlıklar halinde işlerin başlangıç ve bitiş tarihlerini de içerecek şekilde İş Akış Planı’nda belirtilecektir. “Çalışma Yöntemleri, Ekipman ve Eğitimli Personel İhtiyacının Belirlenmesi” başlığı altında, proje süresince gerçekleştirilecek olan işlerle ilgili yapım tekniği ve teknolojisi, iş ekipmanı kullanımı, kimyasal madde kullanımı, çalışma alanına erişim, malzemelerin taşınması, eğitimli personel ihtiyacını belirten tablolar hazırlanmalıdır.
5. Risklerin ve kontrol tedbirlerinin belirlenmesi
Bu kısımda, şantiye sahasında karşılaşılabilecek, çalışanların bir kısmını veya tamamını etkileyebilecek ve iş adımlarında değerlendirilmesi etkin olmayan, yapı sahasına özgü tehlike kaynakları değerlendirilecektir. Bu tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması ya da azaltılması için alınacak kontrol tedbirleri de bu alanda belirtilmelidir.
6. Şantiye kuralları
Projedeki olası riskler ve belirlenen tedbirler göz önünde bulundurularak işe ve şantiyeye özgü şantiye kuralları belirlenmelidir.
